Bazıları yapıldığı döneme göre çok devrimsel olan ve hatta yasaklanan usta ressamlara ait tablolar bunlar. Maalesef zamandan dolayı sadece 10 tanesine yer veriyorum ama bunun ikinci bölümünü mutlaka yazacağım. Bu arada tamamen subjektif bir liste olduğunu da hatırlatayım. Kısa kesip başlayalım..

10. İki Çıplak kadın (1906) – Picasso

Gauguin’in primitif resimlerini andıran, Cezanne’dan etkilendiği muhakkak ve Avignon’lu Kadınlar için aslında bir ön çalışma olması muhtemel Picasso‘nun en sevdiğim işlerinden “İki Çıplak Kadın”. Ayna karşısında Venüs temasını işlediği bu resmiyle yavaştan kübizme doğru gitmektedir Picasso.

9. Danae (1636) – Rembrandt

Barok dönemin en önemli temsilcisi Rembrandt bu eserinde Yunan mitolojisinde Perseus’un annesi olan Danae karakterini betimledi. Danae için ressamın eşi modellik yapmış olsa da, sonrasında yüzünü değiştirerek metresinin portresini çizmiştir (çok ilginç). Resimle ilgili bir ayrıntı ise şöyle: ” Tablo 15 Haziran 1985 günü, daha sonra akli dengesinin bozuk olduğuna hükmedilen bir adam tarafından saldırıya uğradı. Tuvalin üzerine sülfürik asit döken saldırgan tabloyu ayrıca iki yerinden bıçakladı. Saldırı sonrasında resmin orta bölümünün tamamı, sıçrama izlerinden ve akan boyalardan meydana gelen birçok noktayla kaplandı.Resmin restorasyonuna aynı gün başlandı. Kimyagerlere danışan onarım ekibi önce tablonun yüzeyini suyla yıkayarak temizledi. Tablo dik durumda tutularak üzerine su püskürtüldü ve böylece zararın daha da derinleşmesi önlendi. Tablonun tüm restorasyon çalışmaları 1985 ile 1997 yılları arasında tamamlandı.” Yani demek oluyor ki sadece ülkemizde değil her yerde böyle manyaklar mevcut.

8. Manao Tupapau (1892)- Paul Gauguin

Tahiti dönemi resimlerinden biri olan ve post izlenimciliğin bu en büyük ressamlarından Gauguin’den bir başyapıt: Manao Tupapau, yani Ölülerin Ruhu Uyumaz. Sanatçı bu tablosunda yerlilerin mistik korkusunu canlandırmaya çalışmış. Gauguin’nin bu dönemi (Tahiti) sanatçının birçok muhteşem eser vermesine neden oldu. Buradaki yaşantısını bırakıp (parasızlık yüzünden) 1893 yılında Paris’e dönmek zorunda kaldı ve daha önce kendisine karşı büyük anlayış gösteren Güzel Sanatlar Bakanı’nın (bizde de olsa ya böyle bakanlık) bir anda değiştiğine ve eskisi gibi resimlerine ilgi göstermediğini fark etti. Tahiti’deki resimlerini çok küçük meblağlara satabildi. Sonrasında ise büyük hayalkırıklıkları ve hastalıklarla dolu bir şekilde hayata veda etti.

7. Benefits Supervisor Sleeping (1995) – Lucian Freud

Hep çok eski tarihlere gitmeye gerek yok. Halen hayatta olan ve Sigmund Freud’un torunu 87 yaşındaki Lucian Freud’a ait aşağıdaki tablonun en önemli özelliği New York’taki Christie’s müzayede evinde düzenlenen satışla 33.6 milyon dolara satılması. Öyle ki, halen hayatta olan bir ressama verilen rekor bir fiyat bu. Modeli ise 4 yıl boyunca sanatçıya modellik yapan 53 yaşındaki Sue Tilley adındaki bir kadın.

6. La Maja Desnuda (Çıplak Maya) – Francisco Goya

Aşağıda da belirttiğim üzere Olympia tablosuyla (duruş) olarak benzerlikler taşıyan bir tablo Çıplak Maya. İspanyol ressam Francisco de Goya bu en ünlü tablosunu İspanyol engizisyonunun çıplak kadın resimlerinin yapılmasını yasakladığı bir dönemde dönemin başbakanının siparişiyle yaptı. Bir sanat tarihçisinin tabloyla ilgili sözlerini okuyalım: “Goya, bizleri çıplak kadının gerçekçi vücut yapısı üzerinde konsantre olmaya zorladı. Hiç kimse resmin güç ve enerji sahibi olduğunu reddedemez ve bu özellik, Goya’nın diğer tablolarında da vardır. Bütün bu söylediklerimin ötesinde, bu eser, Goya’nın en keskin özelliğini ortaya çıkardı: İnsan vücuduna yeni gözlerle bakabilmek.” Bu arada bu resmin giyinik halini Goya (yine başbakanın siparişiyle) 1802 yılında resimledi.

5. Olympia (1863) – Édouard Manet

İzlenimcilik akımına ilham kaynağı olmuş, eserleriyle bir devri kapatmış olan bu sanatçının Olympia adlı eseri ile Kırda Öğle Yemeği tabloları modern sanatın başlangıcı kabul edilir. Bundan sonrasını Wikipedia’dan okuyalım: “Tıpkı “Kırda Öğle Yemeği”‘nde olduğu gibi bu tablosunda da Manet Rönesans ressamlarını anmaktadır. Resimdeki çıplak kadının pozu Titian’ın Urbino Venüsü’nü (1538) ve Francisco Goya’nın Çıplak Maya’sını (1800) anımsatmaktadır. Resmin tartışılmasının sebeplerinden biri de çıplak modelin tam olarak çıplak olmamasıdır. Saçlarındaki orkide, boynundaki kurdela, bilezik ve terlikler onun çıplaklığını ve seksapelini daha çok vurgulamakta ve zenginlerle düşüp kalkan rahat bir yaşama sahip hayat kadını imajını güçlendirmektedir. Orkide, tepede toplanmış saçlar, siyah kedi ve bir buket çiçek de o dönemlerde cinselliğin simgeleriydi. Bu modern Venüs vücudu standartlara göre incedir. Buradan da resimdeki idealize etme eksikliği fark edilebilir. Arkada duran tamamen giyinik hizmetçinin kıyafetleri ve bir fahişeye hizmet ediyor olması ortamdaki cinsel gerilimi artıran bir faktördür. Manet, Olympia’nın durgunluğunda Japon sanatından etkilendi. Bu durgunluk onu daha insani ve daha az şehvetli gösterir. Bazı yorumlara göre hizmetçisinin ona sunduğu çiçekleri gönderen müşterisine bakmaktadır. Olympia sergilendikten sonra pek çok tepkiyle karşılaştı. Karikatürlerde, resimlerde, eskizlerde sık sık Manet’nin çıplağına göndermeler yapıldı. Pablo Picasso, Paul Gauguin, Gustave Courbet, Paul Cézanne ve Claude Monet resmin önemini takdir eden ressamlar arasındaydı.”

4. Souvenir De Biskra (Blue Nude) 1907 – Henri Matisse

Okuldayken çok etkilendiğim bu 20. yüzyılın en başarılı ressamlarından fovizm akımının yaratıcısı Henri Matisse’e ait yukarıdaki resim maddelememizin dördüncü sırasındaki yerini alıyor. Resimle ilgili bilgi aradım ama pek bir şey yok. Bilen varsa yorum yazsın lütfen.

3. Red Nude 1917 – Amedeo Modigliani

Döneminin en iyi sanatçılarından biri olan Modigliani çok farklı bir şekilde resmettiği nü kadın tablolarıyla bilinir çoğu zaman. Ama tabloları yüzünden tepki almakta gecikmez tabii ki. 3 Aralık 1917′de Paris’te “Berthe Weill Galeri”de 32 tablodan oluşan ilk kişisel sergisini açtığında Paris polisi tarafından sergisinin kapatılacağını düşünmemiştir sanırım. 1917′de resmettigi Red Nude (1917) tablosuyla maddemizin üçüncü sırasına yerleşir sonuçta.

2. Le Grande Odalisque (Odalık) (1814) – Jean Auguste Dominique Ingres

Osmanlı döneminde, çeşitli bölgelerden savaş tutsağı olarak ülkeye getirilen ya da padişaha armağan olarak sunan kadın kölelere verilen addır Odalık. Osmanlı hareminin bu en önemli ‘sınıfı’, dönemin en ünlü oryantalist ressamı Ingres’a da ilham kaynağı olacaktır.

1. L’Origine du monde (Dünyanın Kökeni) (1866) – Gustave Courbet

Bu resmin yapılmasındaki en ilginç ayrıntı, Mısırlı Prens Büyük Şerif Paşa’nın iki oğlundan biri olan Osmanlı’nın Paris büyükelçisi Halil Şerif Paşa’nın bu resmi ısmarlamasıdır. (1865 yılında Atina ve St.Petersburg elçiliklerinde çalışan ve istifa ederek Paris’e yerleşen Halil Paşa, daha sonra İstanbul’a döner ve burada hükümete girer. Oradan da Viyana ve Paris büyükelçiliklerine atanır.) Gustavu Courbet‘nin bu en önemli eseri, yapıldığı dönemden bu yana her zaman tartışılmıştır. En son 1988′de sergilenen resim, 1853′te yapılmış ve garip bir şekilde 120 yıl boyunca kamuoyundan gizlenmiş ve asla sergilenmemiştir. “Yıllarca Halil Şerif Paşa’nın evinde bir perdenin arkasında duran resim, daha sonra ona sahip olan ünlü psikiyatrist Jacques Lacan’ın evinde de bir panonun arkasında tutulmuştu.” Bu, sanat tarihinin en önemli tablosu halen tartışıldığı, yasaklandığı ve bu kadar süre boyunca herkesten gizlendiği için birinci sıradaki yerini alıyor.